اولين جرقه‌های پيدايش مهندسی صنايع به‌عنوان يك تخصص با آغاز انقلاب صنعتی در ابتدایقرن ۱۹ زده شد. انقلاب صنعتی كه با ظهور اختراعات جدی خصوصا در صنعت نساجی و اختراع ماشين بخار آغاز شد باعث به‌كارگيری نيروی انسانی بيش‌تر و افول صنايع كوچك دستی شد. با گسترش كارخانجات، نياز به مديريت و تفكر مديریتی بيش از پيش احساس شد. افراد بسياری در جهت ارتقا كيفيت محصولات تلاش كردند. آدام اسميت؛ پدر علم اقتصاد پيشنهاد تقسيم كار را داد؛ وی بيان كرد كه مي‌توان با تقسيم كار در كارخانه پيچ‌سازی نتيجه كار را به مقدار زيادی بهبود بخشيد. به موازات اختراعات و نوآوری در فرآيندها، روش های حسابداری و هزينه‌يابی گسترش يافتند. روش‌های تحليل علمی، آزمايش ها و اثبات‌های علمی در طراحي و ساخت ابزارآلات و ماشين‌ها به‌كار‌گرفته‌شد و در‌نتيجه، اثرگذاری اين تحولات در تفكر سازمان مديريت موجب شد مديريت علمی به‌عنوان يك نگرش و روش حرفه‌ای مطرح شود . اولين تلاش برای علمی شدن مديريت از آمريكا شروع شد. در سال ۱۸۸۱ فردريك تيلور پدر مديريت علمی، انديشه‌های خود را توسعه داد. فرانك گيلبرت و همسرش ليليان در جهت مطالعه كار با بررسی حركت توانستند ابزار جديدی را ابداع كنند؛ همچنين آنان به مسائل روانشناسي و انگيزه‌های انسانی توجه نمودند. عملكرد پرداخت پاداش و نتايج قابل قبول آن توسط امرسان ايجاد و توسعه يافت. مجموعه فعاليت‌های تيلور و هم‌عصرانش تحت عنوان مديريت علمی شناخته شد. كار اين افراد توسط انجمن مهندسين مكانيك آمريكا ارج نهاده شد و عرصه برای فعاليت تيلور و همفكرانش توسط اين انجمن ايجاد شد. در سال ۱۹۱۲ انجمنی برای ارتقا و رشد مديريت بنا نهاده شد كه در سال ۱۹۱۵ انجمن تيلور نام گرفت؛ اين انجمن از سال ۱۹۳۴ با عنوان انجمن مهندسی صنايع فعاليت خود را ادامه داد .
در اين دوران مديران علمی دارای تحصيلات مهندسی بودند و بسياری خود را مهندس صنايع قلم‌داد می‌كردند و گروهی نيز در حيطه مديريت به عنوان مشاوران مديريت مطرح بودند. به‌تدریج مواد درسی و مدرك مهندسی صنايع و برنامه‌های مربوطه مورد توجه قرار گرفت و در نهايت دانشكده های مهندسی صنايع ايجاد و توسعه يافتند.
معرفی رشته
رشته مهندسی صنایع با پیشرفت سریع علوم و پیچیدگی روز افزون آن بالطبع سیستم‌های تولیدی و خدماتی نیز گسترش یافته‌است. حجم تولید و گستردگی خدمات آن چنان است كه رشتههای مهندسی سنتی؛ از‌قبیل شیمی، راه و ساختمان، برق، مكانیك و… پاسخگوی كلیه مسائل این سیستم ها نمی‌باشند چرا كه هر كدام از این رشته‌ها ویژگی خاصی را شامل می‌شوند اما مشكل عمده‌ای كه وجود دارد ارتباط میان این رشته‌ها و تعیین جایگاه دقیق و درست آن‌ها در كنار هم در صنعت است كه از همین جا نیاز به یك ارتباط دهنده احساس می‌شود؛ كه برای جبران چنین كمبودی در قرن بیستم و به ویژه در چند دهه اخیر از پیوند رشتههای علوم، مدیریت، اقتصاد و رشته های مهندسی، رشته جدیدی به نام مهندسی صنایع به‌وجود‌آمده‌است كه وظیفه یك ارتباط دهنده بین رشتههای مختلف را به عهده دارد؛ طبق تعریف وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ؛مهندسی صنایع رشته‌ای است که با طراحی، بهبود و پیاده‌سازی سیستم‌های یکپارچه از افراد، مواد، اطلاعات، تجهیزات و انرژی مرتبط می‌باشد. این رشته بر پایه دانش تخصصی و تبحر در رشته ریاضی و طبیعی، اجتماعی و طراحی بنا شده است تا به کمک این علوم و قوانین به ارزیابی نتایج حاصل از سیستم‌های یکپارچه بپردازد.
بازار کار رشته
رشته مهندسی صنايع به اين دليل كه زمينه‌های گوناگون فعاليت‌های توليدی و خدماتی را با ديد کلی مورد‌توجه قرار می‌دهد؛ افزايش بهره‌وری و بهبود فرآيندها نقش مؤثری را می‌تواند ايفا كند. از آنجا كه ايران جزو كشورهای در حال توسعه است از سویی با افزايش مصرف داخلی، نياز به توسعه ابزارهای توليد و يا بهبود روش‌های توليد و افزايش بهره‌وری به منظور استفاده مناسب‌تر از منابع توليد به شدت احساس می‌شود و از سوی ديگر، كشور وارد عرصه‌هایی از خدمات می‌گردد كه تا‌كنون تجربه آن را نداشته و در هر دو زمينه، مهندسي صنايع و سيستم، نقش مؤثری ايفا می‌كنند؛ بنابراين نياز كشور به اين رشته، هم‌اكنون بسيار زياد بوده و در آينده نيز همچنان ادامه و افزايش خواهد داشت.
یک نکته مهم
مهندسان صنایع در ایران عمدتاً کار مهندسی صنایعی نمی کنند و در حوزه کار مدیریت وارد شده‌اند. بین مهندسی صنایع ومدیریت مرز‌های مشخصی وجود دارد؛ اولاًمهندسان صنایع عمدتاً باید به مسائل مدیریت عملیات مثل برنامه ریزی تولید بپردازند؛ ثانیاً ابزارهای مهندسان صنایع عمدتاً ریاضی و کمی و ابزارهای مدیریت عمدتاً کیفی و رفتاری است. به نظر می رسد چون کار‌کردن در حوزه اول سخت است مهندسان صنایع کار‌های سهل و ممتنعی مثل برنامه‌ریزی استراتژیک، سازماندهی و سیستم‌های اطلاعات را ترجیح می‌دهند و علاقه‌ای به کار‌های تحقیق در عملیاتی و آماری که قلب تخصصی مهندسی صنایع است ندارند.
پست‌های‌سازمانی
رئيس مهندسی صنايع، سرپرست امور سازمانی، رئيس امور برنامه ریزی و بودجه، سرپرست امور سازمانی، رئيس وام و سرمايه گذاری، رئيس برنامه‌ریزی و تحليل‌های مالی، سرپرست آمار و گزارش‌های تطبیقی، رئيس امور راه‌اندازی طرح‌ها، سرپرست هماهنگی و پشتيبانی تداركاتی، رئيس مهندسی فرآيند، كارشناس ارشد بودجه و كنترل هزينه، سرپرست برنامه‌ريزي، سرپرست كنترل و پيشرفت برنامه‌ها، رئيس برنامه‌ريزی و كنترل پروژه، تحليلگر سيستم، مهندس برنامه‌ريزی، كارشناس ایمنی، كارشناس تشكيلات و روش‌ها، مدير پروژه، مدير انتقال تكنولوژی، رئيس تعمير و نگهداری، برنامه‌ريز و سرپرست بانك اطلاعاتی، مسئول سيستم‌های پشتيبانی مديريت، مدير تكنولوژی، برنامه‌ريز توليد و رئيس سالن توليد و…
چندی از معروفترین مهندسین صنایع؛
تیم کوک : مدیر‌عامل و عضو هِییت مدیره شرکت اپل
محمود احمد پور داریانی : پدر علم کارآفرینی ایران
محمد حسین سلیمی نمین : بنیان‌گذار نوآوری نظام یافته )TRIZ )در ایران
حسن تهرانی مقدم : پدر صنعت موشک ایران
علیرضا آزمندیان : بنیان‌گذار علم تکنولوژی فکر در ایران
لاله صدیق : قهرمان اتومبیل رانی ایران و خاورمیانه
عادل فردوسی پور : مجری برنامه نود
پژمان بارغی : بازیگر
از ما گفتن!!!
لطفا مشروط نشید! ممکنه پیش خودتون بگید اوووووو! من کجا و مشروطی کجا؟؟؟؟ اما اینجوریام نیست با یه ذره غفلت وکم‌کاری به شدت به مشروطی نزدیک میشی؛ به همین راحتی! حتی اگه همیشه درست عالی بوده ومعدل دبیرستانت خیلی بالا بوده… باید حواستون جمع باشه که درس خوندن تو دانشگاه با دبیرستان خیلی فرق داره، آره خیلیامون تو دبیرستان با4 شب درس خوندن معدلمون از 18 پایین نمیومد ولی ترم اول که گذشت تازه فهمیدیم اینجا با یکی دو هفته درس خوندن حتی پاس شدنم در کار نیست چه برسه به نمره ی بالا! لطفا نذارید درساتون رو هم جمع بشه و حجمش از دستتون در بره یه برنامه بریزید و هر هفته یه نگاهی به جزوه و کتاباتون بندازید… لطفا رو امتحان میانترم خیلی حساب باز کنید!نصف نمره)واسه اکثر دروس(مربوط میشه به میانترم و از میانترم خیلی راحت تر از پایانترم میشه نمره گرفت و معدل رو بالا برد…
نظرات